2 Ken mutukay?
Ken mutukay?
Nutukay Carlos.
Wan taja?
Naja nutukay Luisa.
Wan ini ne tamachtiani.
Yaja itukay Fernando.
Vocabulario:
ini — este, esta, esto
itukay — su nombre, se llama
mutukay — tu nombre, te llamas
naja — yo
nutukay — mi nombre, me llamo
ne — el, la
tamachtiani — profesor
-tukay — nombre
yaja — él, ella
Pronombres
Pronombres personales singulares
Son tres:
naja — yo (primera persona)
taja — tú (segunda persona)
yaja — él, ella (tercera persona)
p.ej.
Naja nutukay Luisa. Yo me llamo Luisa.
Wan taja? ¿Y tú?
Un demostrativo
Ini significa este, esta o esto.
p.ej.
Ini ne tamachtiani. Este es el profesor o Esta es la profesora.
- No hay distinciones de género en náhuat.
- Como más tarde se verá, puede ser pronombre y determinante.
Me llamo...
Para decir (Yo) me llamo…, (Tú) te llamas…, (Él/Ella) se llama… en náhuat se dice realmente (Yo) mi nombre [es]…, (Tú) tu nombre [es]…, (Él/Ella) su nombre [es]…. Pero como no se traduce es, en realidad para decir (Yo) me llamo Carlos sólo se dice Mi-nombre Carlos (o: Yo mi-nombre Carlos).
Veamos ahora cómo se dice en náhuat mi nombre, tu nombre, su nombre:
nutukay — mi nombre
mutukay — tu nombre
itukay — su nombre
- Nombre se dice -tukay, pero siempre (!) va con un prefijo posesivo que significa mi, tu, su, nuestro….
- Los prefijos para mi, tu, su (de él/ella) son nu-, mu-, i-.
Aprende bien:
(Naja) nutukay Carlos. (Yo) me llamo ….
(Taja) mutukay Carlos. (Tú) te llamas ….
(Yaja) itukay Carlos. (Él/Ella) se llama ….
© 2008 Alan R. King
© 2008 IRIN - Te Miki Tay Tupal